ZΑΚΥΝΘΟΣ 1628
ΤΟ ΡΕΜΠΕΛΙΟ ΤΩΝ ΠΟΠΟΛΑΡΩΝ
Τα Επτάνησα είχαν την τύχη να μην γνωρίσουν τον οθωμανικό ζυγό, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε και υποτιμούμε τα «πολιτισμένα χριστιανικά δεσμά» της Γαληνότατης Δημοκρατίας, την Ενετοκρατία, που διήρκησε από το 1484 έως το 1797.
Είναι αλήθεια ότι η οργανωμένη διοίκηση των Ενετών και η παραχώρηση ανεξιθρησκίας στους κατοίκους έφερε ηρεμία στη νήσο της Ζακύνθου, ενώ η αυτοδιοικούμενη κοινότητα με Συμβούλιο Ευγενών, που έκανε την εκλογή των Αρχών μαζί με τον Βενετό Προβλεπτή, ωφέλησε κυρίως τις ανώτερες τάξεις του Ζακυνθινού λαού.
Οι ευγενείς, οι Nobili, είχαν αποκλειστικά εισοδήματα από ακίνητη περιουσία και ποτέ, ούτε οι ίδιοι ούτε οι πρόγονοί τους, δεν είχαν ασκήσει «βάναυση τέχνη», δηλαδή χειρωνακτικό επάγγελμα. Οι τίτλοι τους κατοχυρώνονταν με την εγγραφή του ονόματος της οικογενείας στην Χρυσή Βίβλο, το Libro D´ Oro.
Οι αστοί ή Civili αποτελούσαν την μεσαία τάξη. Ήταν μεγαλέμποροι, χρυσοχόοι, συμβολαιογράφοι. Υιοθετούσαν τις συνήθειες της ζωής των ευγενών και διακαή πόθο τους αποτελούσε η εγγραφή τους στο Libro D´ Oro.
Στην πιο δεινή θέση βρίσκονταν οι λαϊκοί ή ποπολάροι. Χωρίς πολιτικά δικαιώματα ήταν αυτοί που στρατολογούνταν για να υπερασπίσουν το νησί από τις εχθρικές επιδρομές. Οι γεωργοί αποκαλούνται όχλος και σκυλολόγιον. Οι αφέντες τους έχουν πάνω τους δικαιώματα ζωής και θανάτου. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οργανώνεται και πραγματοποιείται η πρώτη κοινωνική επανάσταση στο νεότερο ελληνικό χώρο και χρόνο (1628 – 1632). Η επανάσταση εκείνη που ονομάστηκε «το ρεμπελιό των ποπολάρων», μας έγινε γνωστή κυρίως από το χρονικό που κατέγραψε ο άρχοντας Άγγελος Σουμάκης, ο οποίος φανερά παίρνει το μέρος των αρχόντων. Ωστόσο το κείμενο αυτό είναι ένα σπάνιο και σημαντικό ντοκουμέντο. Είναι γραμμένο στην ιδιότυπη και γλαφυρή ζακυνθινή διάλεκτο της εποχής και μας προσφέρει πλήθος πληροφοριών για τους πρωταγωνιστές του κινήματος, της εξέλιξής του, τον τρόπο σκέψης της εποχής καθώς και άλλα ιστορικά και οικονομικοκοινωνικά στοιχεία της Ζακύνθου της εποχής εκείνης.
Αφορμή για το «ρεμπελιό των ποπολάρων» στάθηκε η πληροφορία ότι Σαρακηνοί Πειρατές ετοιμάζονταν να επιτεθούν στο νησί. Οι άρχοντες αποφασίζουν να καταγράψουν τον πληθυσμό για να μπορέσουν, όπως ισχυρίζονται, να οργανώσουν την προστασία του νησιού. Οι ποπολάροι θεωρούν ότι η καταγραφή είναι τέχνασμα για περισσότερο έλεγχο του πληθυσμού, επιβολή νέων φόρων και στρατολόγησης. Έτσι ξεσπούν επεισόδια.
Τελικά η επανάσταση πνίγηκε στο αίμα από τον καινούργιο προβλεπτή που έστειλε η Βενετία. Θα περάσουν πολλά χρόνια ακόμα μέχρι οι Γάλλοι να φτάσουν στο νησί και οι ζακυνθινοί να τους υποδεχτούν ως απελευθερωτές. Τότε καίγεται στον Πλατύφορο το Libro D´ Oro και φυτεύεται το δέντρο της ελευθερίας. Μετά το σύντομο πέρασμα των Γάλλων Δημοκρατικών από το νησί (1797 – 1798) θα ακολουθήσει η Ρωσοτουρκική κυριαρχία (1798 – 1800), η «αυτόνομη» Εφτανησιακή Πολιτεία υπό τον αυτοκράτορα της Ρωσίας (1800 – 1807), η αυτοκρατορική πια Γαλλική κυριαρχία (1807 – 1809) και τέλος η Αγγλοκρατία (1809 – 1864) μέχρι την 21η Μαΐου του 1864, όταν τα Επτάνησα δωρίθηκαν στο νέο Βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α΄ και ενσωματώθηκαν με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο.
Ουσιαστικά οι κοινωνικές ανισότητες και τα υπολείμματα αφεντάδων – ποπολάρων σβήστηκαν με το σεισμό του 1953। Οι ηλικιωμένοι Ζακυνθινοί, ακόμη και σήμερα, αναφέρουν αλυσοδεμένους ανθρώπινους σκελετούς και σωρούς από κόκκαλα ανθρώπων που βρέθηκαν στα ερείπια των υπόγειων πολλών αρχοντικών.
Είναι αλήθεια ότι η οργανωμένη διοίκηση των Ενετών και η παραχώρηση ανεξιθρησκίας στους κατοίκους έφερε ηρεμία στη νήσο της Ζακύνθου, ενώ η αυτοδιοικούμενη κοινότητα με Συμβούλιο Ευγενών, που έκανε την εκλογή των Αρχών μαζί με τον Βενετό Προβλεπτή, ωφέλησε κυρίως τις ανώτερες τάξεις του Ζακυνθινού λαού.
Οι ευγενείς, οι Nobili, είχαν αποκλειστικά εισοδήματα από ακίνητη περιουσία και ποτέ, ούτε οι ίδιοι ούτε οι πρόγονοί τους, δεν είχαν ασκήσει «βάναυση τέχνη», δηλαδή χειρωνακτικό επάγγελμα. Οι τίτλοι τους κατοχυρώνονταν με την εγγραφή του ονόματος της οικογενείας στην Χρυσή Βίβλο, το Libro D´ Oro.
Οι αστοί ή Civili αποτελούσαν την μεσαία τάξη. Ήταν μεγαλέμποροι, χρυσοχόοι, συμβολαιογράφοι. Υιοθετούσαν τις συνήθειες της ζωής των ευγενών και διακαή πόθο τους αποτελούσε η εγγραφή τους στο Libro D´ Oro.
Στην πιο δεινή θέση βρίσκονταν οι λαϊκοί ή ποπολάροι. Χωρίς πολιτικά δικαιώματα ήταν αυτοί που στρατολογούνταν για να υπερασπίσουν το νησί από τις εχθρικές επιδρομές. Οι γεωργοί αποκαλούνται όχλος και σκυλολόγιον. Οι αφέντες τους έχουν πάνω τους δικαιώματα ζωής και θανάτου. Κάτω από αυτές τις συνθήκες οργανώνεται και πραγματοποιείται η πρώτη κοινωνική επανάσταση στο νεότερο ελληνικό χώρο και χρόνο (1628 – 1632). Η επανάσταση εκείνη που ονομάστηκε «το ρεμπελιό των ποπολάρων», μας έγινε γνωστή κυρίως από το χρονικό που κατέγραψε ο άρχοντας Άγγελος Σουμάκης, ο οποίος φανερά παίρνει το μέρος των αρχόντων. Ωστόσο το κείμενο αυτό είναι ένα σπάνιο και σημαντικό ντοκουμέντο. Είναι γραμμένο στην ιδιότυπη και γλαφυρή ζακυνθινή διάλεκτο της εποχής και μας προσφέρει πλήθος πληροφοριών για τους πρωταγωνιστές του κινήματος, της εξέλιξής του, τον τρόπο σκέψης της εποχής καθώς και άλλα ιστορικά και οικονομικοκοινωνικά στοιχεία της Ζακύνθου της εποχής εκείνης.
Αφορμή για το «ρεμπελιό των ποπολάρων» στάθηκε η πληροφορία ότι Σαρακηνοί Πειρατές ετοιμάζονταν να επιτεθούν στο νησί. Οι άρχοντες αποφασίζουν να καταγράψουν τον πληθυσμό για να μπορέσουν, όπως ισχυρίζονται, να οργανώσουν την προστασία του νησιού. Οι ποπολάροι θεωρούν ότι η καταγραφή είναι τέχνασμα για περισσότερο έλεγχο του πληθυσμού, επιβολή νέων φόρων και στρατολόγησης. Έτσι ξεσπούν επεισόδια.
Τελικά η επανάσταση πνίγηκε στο αίμα από τον καινούργιο προβλεπτή που έστειλε η Βενετία. Θα περάσουν πολλά χρόνια ακόμα μέχρι οι Γάλλοι να φτάσουν στο νησί και οι ζακυνθινοί να τους υποδεχτούν ως απελευθερωτές. Τότε καίγεται στον Πλατύφορο το Libro D´ Oro και φυτεύεται το δέντρο της ελευθερίας. Μετά το σύντομο πέρασμα των Γάλλων Δημοκρατικών από το νησί (1797 – 1798) θα ακολουθήσει η Ρωσοτουρκική κυριαρχία (1798 – 1800), η «αυτόνομη» Εφτανησιακή Πολιτεία υπό τον αυτοκράτορα της Ρωσίας (1800 – 1807), η αυτοκρατορική πια Γαλλική κυριαρχία (1807 – 1809) και τέλος η Αγγλοκρατία (1809 – 1864) μέχρι την 21η Μαΐου του 1864, όταν τα Επτάνησα δωρίθηκαν στο νέο Βασιλιά των Ελλήνων Γεώργιο Α΄ και ενσωματώθηκαν με τον υπόλοιπο ελλαδικό χώρο.
Ουσιαστικά οι κοινωνικές ανισότητες και τα υπολείμματα αφεντάδων – ποπολάρων σβήστηκαν με το σεισμό του 1953। Οι ηλικιωμένοι Ζακυνθινοί, ακόμη και σήμερα, αναφέρουν αλυσοδεμένους ανθρώπινους σκελετούς και σωρούς από κόκκαλα ανθρώπων που βρέθηκαν στα ερείπια των υπόγειων πολλών αρχοντικών.
πηγή:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σε ευχαριστώ που ήρθες να με επισκεφτείς, Μιας και ήρθες κανε τον κόπο και γράψε εδώ το σχόλιο σου!