Απο την Καίτη Λυμούρη: Ο τρύγος στη Ζάκυνθο.

Ένα κείμενο από την φίλη μου Καίτη Λυμούρη, που αναφέρεται στην καλλιέργεια της σταφίδας στο παρελθόν στην πατρίδα μας την Ζάκυνθο. Όσοι καλλιεργούν σταφίδα και σήμερα θα δουν ότι δεν έχει αλλάξει και πολυ ο τρόπος καλλιέργειάς της σήμερα...
     

Στις αρχές του Αυγούστου βάζανε μέσα σε μεγάλα βαρέλια σβουνιές, δηλαδή φρέσκια κοπριά από βόδια και αγελάδες. Εκεί τις λιώνανε σε μπόλικο νερό, οπού με το χυλό αυτό και με σαρώματα από αφανές χρίζανε (έβαζαν μια επίστρωση από το υλικό αυτό) στα καθαρισμένα αλώνια που θα απλώνανε επάνω τις σταφίδες, για να μην κολλάνε στα χώματα που θα ψηνότανε. Η σβουνιά όταν ξεραθεί, κάνει μια φλούδα σκληρή και ανθεκτική στην ταλαιπωρία. Έτσι χρίζονταν τα αλώνια που τα είχαν ξαρισμένα πριν και έτσι ήταν έτοιμα να υποδεχτούν τον καρπό της σταφίδας.
Από τις παραμονές της Παναγιάς τον δεκαπενταύγουστο, άρχιζε ο τρύγος. Ανάλογα με την έκταση του κάθε κτήματος με σταφίδες, έβλεπε κανείς από νωρίς και ανάλογο αριθμό από άνδρες και γυναίκες σε παράταξη, να τρυγάνε. Σε μεγάλα κτήματα, έφθαναν και τους πενήντα. Στην πλειοψηφία τους τρυγούσαν γυναίκες με μαντήλια στο κεφάλι για να μην τις καίει ο ήλιος, ενώ οι άνδρες που φορούσαν τρίτσες ή ντρίτσες , κουβαλούσαν τις τρυγημένες σταφίδες με τριβοκάλαθα (μεγάλα πλεκτά καλάθια) στον ώμο και τις πηγαίνανε στα αλώνια όπου άλλες γυναίκες τις απλώνανε αραδιασμένες για να ψηθούν από τον ηλιο.

 

Μετά τον τρύγο, παραμόνευε ένας άλλος εχθρός της παραγωγής: η αυγουστιάτικη βροχή, που ήταν συνηθισμένη και μερικές φορές ήταν τόσο ραγδαία που στο πέρασμα της έπαιρνε η "χυλισιά'' τις απλωμένες σταφίδες που δεν προλάβαιναν να τις σκεπάσουν με λιόπανα.
Αν βρεχόταν η σταφίδα και δεν την έπαιρνε η ''χυλισιά'', μειωνόταν η ποιότητα της και πουλιόταν φθηνότερη.
Όταν ψηνόταν η σταφίδα στα αλώνια, γύρω στο τέλος Αυγούστου, άρχιζαν και καθάριζαν με τα ''γράμπαλα'' (ειδικές πηρούνες), τα κότσαλα και τα φλύκουρα τους, τα κάνανε σωρούς στις άκρες των αλωνιών και έτσι έμενε το δυνατόν πιο καθαρός ο καρπός της σταφίδας, που την σωριάζανε στη μέση του αλωνιού και τη σκεπάζανε με λιόπανα μήπως και βρέξει.

   

Στη συνέχεια τη ''μακινάρανε'' με τις λεγόμενες ''μάκινες'' όπου καθαριζόταν ο καρπός της σταφίδας τελείως από τα φλύκουρα και τα ξένα σώματα. Σωριάζανε πάλι τον καρπό μέσα στη μέση του αλωνιού μέχρι να πουληθεί. Κι οταν επρόκειτο να την μεταφέρουν στη χώρα, στις σταφιδαποθήκες, τις βάζανε σε σακιά και τις φορτώνανε σε κάρα.......

πηγή: Kaiti Limouri-ΖΑΚΥΝΘΟΣ: ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΑ, ΣΑΝ ΑΛΛΟΤΕ...

 Σχόλιο από Skouliki: 

Από ότι διαπιστώσατε στην διαδικασία του τρύγου της σταφίδας ακόμα και σήμερα δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα πλην του χυλίσματος με σβουνιά στα αλώνια….
Ευχαριστώ θερμά την Καίτη Λυμούρη για την διάθεση της πνευματικής της ιδιοκτησίας προς δημοσίευση εδώ!!