Η καλλιέργεια της σταφίδας ή τσιμπίμπο στη Ζάκυνθο: Απο την Καίτη Λυμούρη

Ένα κείμενο από την φίλη μου Καίτη Λυμούρη, που αναφέρεται στην καλλιέργεια της σταφίδας στο παρελθόν στην πατρίδα μας την Ζάκυνθο. Όσοι καλλιεργούν σταφίδα και σήμερα θα δουν ότι δεν έχει αλλάξει και πολυ ο τρόπος καλλιέργειάς της σήμερα...

Από τους χειμωνιάτικους μήνες άρχιζε με ψαλίδες ο ''κάθαρος'', όπου καθαρίζονταν τα κούτσουρα απο τις περιττές και άχρηστες κληματόβεργες. Στη συνέχεια πριν μπουμπουκιάσουν τα κλήματα άρχιζε το κλάδεμα , όπου αφήνανε δυο-τρεις βέργες κομμένες με μερικά ''ματιά'' (2-3 συνήθως σε κάθε βέργα).
Όταν τα χώματα στεγνώνανε από τις βροχές που ήταν και χορταριασμένα, άρχιζε το σκάψιμο με τις αξίνες που κάνανε τα ''κουτρούλια'' και αφήνανε ενδιάμεσα κενά για να φεύγουν τα νερά εάν συνέχιζαν οι βροχές.
Σε πιο προχωρημένη εποχή τα σκάβανε πάλι με δεύτερο χέρι που το λέγανε ''σκάλισμα'' και αυτό γινόταν με προσοχή για να μη σπάνε οι βλαστοί που είχαν αναπτυχθεί εν τω μεταξύ.
Μετά γινόταν το ράντισμα για να μην προσβάλλονται τα φύλλα και τα σταφύλια από τον περονόσπορο, με γαλαζόπετρα διαλυμένη μέσα σε βαρέλια με νερό και γεμίζανε από το φάρμακο αυτό τις μηχανές, τις φορτώνανε στην πλάτη τους με ένα σακί για μαλακάρι και ραντίζανε έτσι τα κούτσουρα. Εάν τύχαινε να βρέχει η και να ρίχνει δροσιές ή πούσι που ευνοούσαν την ανάπτυξη του περονόσπορου, τότε τα ραντίσματα επαναλαμβάνονταν πολλές φορές. Αυτά τα ραντίσματα γινόταν και σχεδόν κάθε δέκα ανεξάρτητα του καιρού.

Ακολουθούσε το ''χαράκωμα'', όπου χαράκωναν τα κούτσουρα στους κορμούς τους. Έκαναν περιμετρικά του κορμού κάθε κούτσουρου με φαλτσέτες μια χαρακιά βάθους ένας δακτύλου και αφαιρούσαν τον φλοιό. Με τη χαρακιά αυτή, τρέχανε τα υγρά και χοντραίνανε οι ρώγες των σταφυλιών για μεγαλύτερη απόδοση. Σήμερα δεν χαρακώνουν τα κούτσουρα αλλά τα ραντίζουν με ειδικό φαρμακευτικό παρασκεύασμα. Στη συνέχεια ακολουθούσε το "διάφισμα'', όπου γεμίζανε ''μπουσουλους'' με θειάφι και με το χέρι την πιπιλίζανε επάνω στα σταφύλια, για να εμποδίζεται έτσι η προσβολή τους από διάφορες ασθένειες όπως τη ''μουχουρη'' κ.α.
Τη δουλειά αυτή την έκαναν γυναίκες αγρότισσες με το δεξί τους χέρι, ενώ με το αριστερό μονομπαντιάζανε τα φύλλα για να πηγαίνει το θειάφι στα σταφύλια. Επειδή απο το θειάφι ξεροσχιζότανε τα χέρια τους, φορούσαν τρύπια σκαλτσούνια στα χέρια τους για γάντια που δεν είχανε τότε. (Στα επόμενα χρόνια το διάφισμα γινόταν με το χέρι μεν, αλλά με ''φυσούνια'' που ήταν και ευκολότερα.)

Κάπου εδώ ήταν που όταν τα κούτσουρα είχαν πολλά κλαδιά κορφολογούσαν τα κλαδιά λίγο για να αποκτήσουν χοντράδα οι ρώγες των σταφυλιών, αλλά και για να περνάνε εύκολα ανάμεσα από τα κούτσουρα. Άλλη δουλειά που έκαναν όταν μέχρι να ωριμάσουν οι σταφίδες, ήταν το ''τσίτισμα''. Όσες σταφίδες ακουμπούσαν κάτω στο έδαφος για να μη σαπούνε, είχαν κομμένα μικρά καλαμάκια και γονατιστοί -που ήταν πολύ κουραστική αυτή η δουλειά- αντισήκωναν το κλήμα και το στήριζαν όρθιο, έτσι ώστε να μην ακουμπάν στο έδαφος οι καρποί.
Τελευταία περιποίηση που έκαναν στα κούτσουρα ήταν το ξεφύλλισμα, δηλαδή κόβανε και αναιρούσανε πολλά φύλλα γύρω από τα σταφύλια, για να παίρνουνε αέρα τα σταφύλια για να μην σέπονται αλλά και για να τα χτυπάει ελαφρά ο ήλιος και να ωριμάσουν πιο γλήγορα που έκανε ζεστή, μέχρι να τα τρυγήσουνε.

πηγή: Kaiti Limouri-ΖΑΚΥΝΘΟΣ: ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΑ, ΣΑΝ ΑΛΛΟΤΕ...

Σχόλιο από Skouliki: Ευχαριστώ θερμά την Καίτη Λυμούρη για την διάθεση της πνευματικής της ιδιοκτησίας προς δημοσίευση εδώ!!