Εκκλησίες και εξωκκλήσια της Λήμνου

 Ποιος είπε ότι το FB δεν μορφώνει;;;;;;

Το παρακάτω άρθρο ειναι από την σελίδα Limnos One Picture 1000 Words και το υπογράφουν
KEIMENO: ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΑΤΖΑΡΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΑΜΙΩΤΗΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΚΡΑΝΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΛΙΑΔΕΛΗΣ
τους οποίους συγχαίρω και ευχαριστώ για το άρθρο αυτό.
Εκκλησίες και εξωκκλήσια της Λήμνου      

Στη Λήμνο βλέπουμε τη ζεύξη της παραδοσιακής λημνιακής αρχιτεκτονικής με τη βυζαντινή αισθητική και τεχνοτροπία. Δυστυχώς σήμερα δε μας σώζονται σπουδαία παλαιοχριστιανικά και υστεροβυζαντινά δημιουργήματα. Η καταστροφή είναι τέτοια που δε μας επιτρέπει να έχουμε μια σαφή και πλήρη εικόνα για την αισθητική και το αρχιτεκτονικό σχέδιο των πρώτων βυζαντινών χρόνων. Η βασική αιτία αυτής της κατάστασης είναι οι πειρατικές επιδρομές, πολύ συχνό φαινόμενο για τα νησιά του Αιγαίου.
                Τα ελάχιστα και αξιόλογα δείγματα που μας έχουν διασωθεί είναι ο Άι Πάτης στο Ρεπανιδίου, το μετόχι της Μητροπόλεως στο Λειβαδοχώρι και η εκκλησία των Ταξιαρχών στο Μούδρο. Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε την Μονή της Θεοτόκου στο Κατάλακο που απετέλεσε μετόχι της μονής της Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους και μας δίνει μια αντιπροσωπευτική εικόνα της τεχνοτροπίας του 14ου αιώνα. Βέβαια θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε το γεγονός πως οι αγιορείτικες μονές είχαν και έχουν περιουσία στο νησί μας. Τέτοιες είναι του Βατοπεδίου, της Μεγίστης Λαύρας κ.α.   

Σε ένα βυζαντινό οικισμό (πόλη ή χωριό) κυρίαρχο και απαραίτητο οικοδόμημα είναι ο Ναός. Ο συνήθης ρυθμός που ακολουθείται είναι τρίκλιτες βασιλικές με νάρθηκα και αίθριο, ενώ σπανιότερες είναι οι σταυρωτές. Βασικό αλλά όχι απαραίτητο στοιχείο τους είναι ότι η βάση των τοίχων τους είναι χτισμένη από ακατέργαστη πέτρα (αργόλιθος).

Στη Λήμνο ο ρυθμός είναι βασιλική χωρίς τρούλο. Το κύριο μέρος του ναού διαιρείται σε τρία άνισου πλάτους μέρη (κλίτη) με δύο σειρές κιόνων. Ανάμεσα στους κίονες ενδεχομένως να υπάρχουν ξύλινα επικουρικά υποστυλώματα. Κοινό γνώρισμα σε όλους τους ναούς της Λήμνου είναι ο χαμηλός νάρθηκας που δημιουργεί στον επισκέπτη τη ψευδαίσθηση της ημίκλειστης στοάς. Βέβαια αυτό δεν εφαρμόζεται τυχαία, αφού η πρακτική αυτή εξυπηρετεί την αρχιτεκτονική οικονομία του κτήσματος. Ο νάρθηκας δηλαδή πρέπει να είναι χαμηλός ώστε να τοποθετηθεί σε ψηλότερο σημείο ο γυναικωνίτης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι εκκλησίες στα Τσιμάνδρια, στη Σκανδάλη, στη Φισίνη, στο Ρωμανού κ.α.. Βασικό οικοδομικό υλικό είναι η ντόπια πέτρα, ενώ τους κίονες κοσμούν συνήθως κιονόκρανα Κορινθιακού ρυθμού, όπως του Αγίου Δημητρίου στα Λύχνα και της Κοίμησης της Θεοτόκου στα Καμίνια.

Ξεχωριστό από θέμα ομορφιάς και τεχνικής είναι και το εσωτερικό κάθε ναού. Τις περισσότερες εκκλησίες του νησιού κοσμούν παραστάσεις Αγίων σε φορητές - κατά κύριο λόγο- εικόνες. Ορισμένες μάλιστα απ' αυτές, σήμερα, λόγω κάποιων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, όπως η παλαιότητα και μοναδική τεχνική τους, φυλάσσονται στο εκκλησιαστικό μουσείο του Μητροπολιτικόυ Μεγάρου. Αξιοσημείωτες φυσικά παραμένουν και οι αγιογραφίες σε πολλούς ναούς, όπως του κοντοπουλίου, του Ρωμανού, των Σαρδέων, της Σκανδάλης και άλλων. Από την άλλη τα τέμπλα συνήθως είναι ξύλινα και ενίοτε επιχρυσωμένα με περίτεχνα σκαλίσματα στην επιφάνεια τους. Σπανιότερα βέβαια συναντούμε και μαρμάρινα όπως στους ναούς του Αγίου Κωνσταντίνου στο Ρωμανού.
Ως κατακλείδα σημειώνουμε το γεγονός πως η γενική μορφολογία, οι αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες, ο εσωτερικός διάκοσμος και η αγιογράφηση έχουν δεχθεί έντονες δυτικές επιρροές κυρίως κατά του τελευταίους αιώνες. Ο αριθμός κυρίων ναών και εξωκκλησιών στο νησί ξεπερνά τους χίλιους.
KEIMENO: ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΑΤΖΑΡΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΑΜΙΩΤΗΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΔΙΚΡΑΝΗΣ 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΡΑΤΗΣ ΛΙΑΔΕΛΗΣ

Churches and chapels of Lemnos

In Lemnos we can note the junction of the traditional architecture with Byzantine aesthetics and style. Unfortunately today no old-Christian and after-Byzantine creations have been saved. So big is the damage that we are not allowed to have a clear and full picture for aesthetic and architectural style of the early Byzantine period.The main cause of this the situation are the pirate raids, very common on the islands of North-Aegean.
The very few and remarkable examples that we have survived are: Ai Patis of Repanidi, the dependency of Metropolis in Leivadochori and the church of the Archangels in Moudros. It is also worth mentioning the Monastery of the Assumption in Katalako which was the monastery of the Great Lavra on Mount Athos and gives us a representative picture of the style of the 14th century.Of course it would be a mistake not to mention the fact that the monasteries of Athos had and have a piece of their fortune
on our island, such as is Vatopedi, Great Lavr,etc.  

In a Byzantine settlement (city or village) sovereign and essential building is a Temple. The common style that is followed in order to built temples, is [triklitos bassilikos] with splint and yard, while more infrequent is the [crisscross]. Their basic but no essential element is that the base of the walls are built from crude Stone [argolithos]. In Limnos the style is royal without dome [=troylos]. The main part of temple is divided in three unequal width parts (aisles) with two lines of pillars.Between the pillars often exist wooden props.Common trait in all temples of Limnos is the low splint which create in the visitor the hallucination of half-closed gallery. Of course this is not applied accidentally, but after this practice serves the architectural style of the church. The splint should be low so in oorder to place higher the zenana. Characteristic examples constitute the churches in [Tsimandria], in [Skandali], in [Fisini], in [Romanou],etc. Basic building material is a local stone. An important difference between the churches is the inside style of each temple. Most churches of the island adorn performances of Saints in portable - primarily- images.Some of these, today, because of some special characteristics,such as their age and the unique technique, kept in the ecclesiastical museum of the Metropolitan Building. Notable also remained, the paintings in many temples, such as these of Kontopouli, of Romanou, of Sardes, of Scandali and others.The Icon are usually made from wood and sometimes plated with intricate carvings on their surface. Rarely we see icons made by marble such as in churches of St. Constantine. in Concluding we note the fact that the general morphology, architectural details, the interior decoration and the paintings have been influenced heavily by the western standards in last centuries. The number of major churches and chapels on the island more than a thousand.